Page 28 - Microsoft Word - BA 16.doc

Уй шароитида томчилатиб суғориш тизимини яратишда қуйидагиларга
эътиборни қаратиш керак бўлади:
Мутахассисдан маслаҳат олинг, ТСТ бўйича техник шартларни ўрганиб чиқиб,
экин турига асосан лойихангизни камида 30%лик захира сувни режалаштирган ҳолда
амалга оширинг;
Томчилатиб суғориш тизимини мавжуд сув ва сифатига асосан лойихаланг, яъни
сутка давомида далага етказиб берилиши мумкин бўлган сув хажмига асосан насос ва
сув сифатига асосан фильтрларни ўрнатиш керак;
Суткалик суғориш вақтини 18 соатдан оширмаслик, яъни далани 18 соат ичида
тўлиқ суғорилишини таъминлайдиган қилиб лойихаланг;
Сув йиғиш мақсадида қуриладиган ҳовузларни 2 та алоҳида ҳовуздан, яъни
бирламчи тиндириш ҳовузи ва асосий иккиламчи сув йиғиш ҳовузидан иборат қилиб
қуринг, бунда ҳовуз хажми далани камида 3 кун давомида ёки камида 1 кунлик сув
сиғими меъёрида лойихаланг;
Ҳовузларни сув ушлаб туриш қобилиятини ошириш мақсадида турли
қопламалардан фойдаланинг (битон, геомембрана ёки бошқалар);
Сув ҳовузлари юзасига қуёш нурлари тушмаслигини таъминланг, яъни қуёш
нурини ўтказмайдиган сетка тутинг, акс ҳолда сув таркибидаги сув ўтлари
томчилагичларга тиқилиши оқибатида суғориш шлангларини ишдан чиқиши мумкин
Ҳовузлар атрофини хайвонлар ва одамлар яқинлашмасликларини таъминлаш
учун атрофини тўсиқ билан ўранг;
Экинларни суғорувчи томчилагичларни тупроқни сув сингдира олиш
қобилиятига асосан танланг, яъни томган сув тупроқ юзасида қолиб кетмасдан
тупроққа тўлиқ сингиб кета оладиган бўлишини таъминланг;
Ўғитларни эритиб тизимга қўшиш мақсадида фақат пластмасс идишлардан
фойдаланинг, чунки метал билан ўғитлар реакцияга киришиб томчилагичларда
тиқинлар ҳосил бўлишига олиб келади;
Экин турига асосан томчилагичлар орасидаги масофани танланг;
Суғориш шлангларини кранлар ёрдамида бошқаринг, яъни ҳар бир суғориш
шланги ичидаги сув оқимини кранлар орқали бошқаринг;
Насосларга электр ҳимоя тизимини ўрнатиш орқали ҳимояланг;
Магистрал қувурларни ер остига кўмиладиган бўлса, камида 0,8 метр чуқурликка
кўмилишини таъминланг;
Магистрал қувурларни кўмишдан аввал майин қум ёки тупроқни камида 20 см
қалинлик қўлда ташланг, сўнг техника ёрдами кўмишингиз мумкин;
Боғларда ўрнатиладиган суғориш шлангларини ер сатҳидан 0,4 метр
баландликка таранг тортиб ўрнатилишини таъминланг;
Суғориш шлангларини доимо таранг тортилиб туришини таъминланг
ТСТ лойиҳалашда қиш мавсуми олдидан суғориш тизимида қолган сувни тўлиқ
чиқиб кетадиган қилиб лойихаланг;
Экин агротехникаси мулчалаш имконини берган ҳолларда мулчалашни қўлланг
ёки суғориш шлангларини ер остига кўмиладиган қилиб бажаринг;
Ер сатҳини қиялик даражаси 2 ошадиган бўлса, босимни назорат қилувчи
0
томчилагичлардан фойдаланинг;
Томчилатиб суғориш шлангларини экин қаторларини суғориш учун унинг
максимал сув ўтказиш қобилиятига асосан 80% дан узун бўлмаган ҳолда
режалаштиринг;

28